Eğitim hayatı bitti, diplomanızı aldınız mesleki anlamda gördüğünüz birçok terim, mesleki bilgi, formüller yeni mezun olmanın avantajı ile taptaze duruyor. Alanınızla ilgili bir konu bir soru geçtiği an kendinizi tartışmaların içinde buluyorsunuz hem de ailenize ve çevrenize ders verecek kadar. Artık iş hayatına hazırsınız tek yapmanız gereken işe başvurmak ama bir dakika : İş ilanlarının neredeyse tamamında ……yıl deneyim şartı gözünüze çarptı, nerden çıktı bu deneyim şimdi, Firmalar deneyimsiz adayları işe almazlarsa o adaylar nerede ve nasıl deneyim kazanır ? sorusu sen de şimşek gibi çaktı

                        Evet bugün firmaların iş ilanlarına baktığımızda en basit iş ilanlarından tutun da en nitelikli iş ilanlarına kadar adaylardan neredeyse SUPERMAN olmaları bekleniyor. Peki iş ilanlarında bu kadar yüksek kriterler neden var ?  Ülkemizde uzun dönemden beri yaşanan yüksek işsizlik oranları bu nedenler arasında anlamlı bir öneme sahip. 2017 yılında TUİK tarafından açıklanan raporda işsizlik oranı % 10,9 , 15-24 yaş aralığında yer alan genç işsizlik oranı ise % 20,8 olarak açıklandı. ( Her 5 gençten biri işsiz) Yani bunun anlamı açık iş pozisyonundan daha çok başvuru yapmaya hazır aday var. Ülkemizde son yıllarda üniversiteleşme oranının da yükselmesi ile firmalar iş ilanlarını hazırlarken kendilerine zaman-maliyet-verimlilik bakımından en faydalı olabilecek adaya yönelmelerinin kendileri açısından son derece doğal olduğunu düşünmekte. Kriterler açısından baktığımızda yaş, eğitim, iş ile hiç ilgisi olmasa da yabancı dil, deneyim gibi kriterlerle adayları daha cv başvuruları aşamasında firmaların elediğini görüyoruz. Özellikle deneyim kriteri konusunda işverenlerin oturup düşünmesi gerek, neden mi ?

                        Deneyim, zaman boyutu ile daha çok bağdaştırılıyor; bir işte 3 yıl çalışmış olmak ve o süreç içinde sadece verilen işi yapmış ama iş süreçlerine olumlu katkısı olmamış, değer katamamış  bir çalışan deneyimli çalışan statüsüne terfi edebilir mi ? Tabi zaman süreci önemli sonuçta iş hayatının içinde geçirilmiş bir süreç... firmayı tanıma, işi tanıma, işe yardımcı makine ve teçhizatlara ulaşma, müşteri ilişkileri, ast üst ilişkisi gibi birçok avantaj sağlasa da bugün yeni mezun doğru bir adayın bu süreçleri 3 ay gibi bir zamanda fırsata çevireceğini düşünüyorum. Gerçek deneyim bence iş süreçlerine, çalıştığı yere anlam katan, belki çalıştığı süreç içinde birçok yanlışı yaparak sorunlar karşısında en doğru çözümleri bulma ve geliştirme süreci..

                        Tabi CV’ lerini oluştururken deneyim sürecini sadece bir işte çalışmak olarak değerlendiren yeni mezunları da atlamak istemiyorum. Yeni mezunların cvlerinde kendi bilgi ve niteliklerini eksiksizce ifade etmeleri gerekiyor. İşe alım uzmanları için yeni mezunların not ortalaması, okulu, hobileri birçok noktada ipucu verirken  “ staj, kulüp üyelikleri, sosyal sorumluluk projeleri, gönüllü projeler, part time çalışmalar, ödüller…” asıl değerlendirme noktalarını oluşturuyor. Hatta birçok işe alım uzmanı iyi bir üniversiteden mezun olmak yerine, üniversite hayatı boyunca yarattığı değerleri daha önemli olarak görmektedir. CV hazırlanırken işte bu hususları atlamak kişinin kariyer yolculuğunda doğru bir başlangıç yapamamasını getirebiliyor.

                        İşverenler yeni mezun veya deneyimsiz adayları değerlendirirken pozitif tarafları da görmesi gerekir. Deneyimsiz aday; değersiz, verimsiz bir aday değildir. Bir kere iş hayatına yeni atılacak aday kendisini ispat etmek ister; ailesine, çevresine, işyerine ve kendini gerçekleştirme sürecinde kendisine. Kişinin isteği, tutkusu, öğrenme motivasyonunu içine alan AZİM kavramına önem veren firmaların personel seçimleri konusunda daha başarılı olduklarını görüyoruz. Tabi bunun karşısında çoğu deneyimli çalışanların kendisine konfor alanı oluşturarak “yaratıcılık, azim, değer yaratma, insiyatif alma” konularında artık daha sınırlı hareket ettiğine de şahit olabiliyoruz.

                  Burada firmaların basmakalıp bir deneyim kriterinden çok firmanın DNA’sı ile adayın hayalleri arasında ki uyumu ortaya koyacak seçme kriterlerine yer vermeleri büyük önem taşıyor. Yeni mezun adayın belki iş hayatı ile ilgili bir deneyimi yoktur, bunu 3 ay gibi bir sürede fırsata çevirebilir ama öyle bir azmi öyle bir öğrenme isteği vardır ki firmanın gelecek hayaline ulaşmasına yardımcı olur. Firmalar belki işe alım kriterlerinde bu gerçeği görür ve kim bilir  ilanlarda artık “Deneyimsiz eleman aranıyor” cümlesini hep birlikte daha sık görürüz.